Hoe kan de klimaat- en energietransitie bijdragen aan veerkrachtige wijken en weerbare mensen? Dat is de centrale vraag van het nieuwe signalenrapport ‘Bestaanszekerheid in de Buurt’, dat het Nationaal Klimaat Platform vandaag publiceerde.

In dit 5e Signalenrapport vraagt het Nationaal Klimaat Platform (NKP) aandacht voor
wijken waar de leefbaarheid in het geding is en velen kampen met diverse bronnen
van bestaansonzekerheid. De afgelopen anderhalf jaar heeft het NKP signalen opgehaald en onderzocht, in gesprek met vele bewoners, ondernemers, bestuurders en experts die zicht hebben op de dagelijkse praktijk in deze wijken.
 

Bijdragen aan bestaanszekerheid in buurten

Bestaansonzekerheid is een gevolg van meerdere factoren waaronder financiële tekorten, instabiliteit, onzekere of slechte huisvesting, gezondheidsproblemen, een klein breekbaar netwerk en een weinig stimulerende leefomgeving. In bijna 200 wijken in Nederland staat de leefbaarheid structureel onder druk. 

Tijdens de gascrisis van 2022 kampten burgers en ondernemers - vooral degenenen met een bescheiden inkomen - in slecht geïsoleerde woningen en bedrijfspanden, met een onbetaalbare energierekening. Bewoners hebben vaak zelf beperkte mogelijkheden om hun woning te verbeteren of de energierekening te verlagen. Gelukkig zijn er in deze periode tal van maatregelen getroffen om de ergste nood te verlichten. Overheden boden energiehulp aan, verstrekten subsidies voor verduurzaming en zetten in op wijkgerichte verbeteringen. Ook woningcorporaties namen verantwoordelijkheid en spraken gezamenlijk af om huurwoningen met energielabel E, F of G uiterlijk in 2028 uit te faseren (Prestatieafspraken).

Toch blijft energiearmoede een urgent probleem. TNO verwacht dat het aantal huishoudens in energiearmoede zal stijgen van bijna 400.000 in 2023 naar bijna 600.000 in 2025.

Gelukkig slaan burgers de handen ineen om gemeenschappelijke initiatieven te ontplooien om iets te doen aan het tekort aan kwaliteit van bestaan. Ook tal van maatschappelijke organisaties laat zich gelden. De voorbeelden die wij zijn tegengekomen vormen een belangrijke bron van inspiratie. En naast de genoemde voorbeelden zijn er in Nederland nog veel meer. Zij leveren een substantiële bijdrage aan de bestaanszekerheid in de buurt.